Hạt dẻ ít chất béo, nhiều vitamin C, giống trái cây hơn là hạt thật. Chúng có vỏ gai và vỏ màu nâu sẫm, cần loại bỏ trước khi ăn.
Hạt dẻ là nguồn thực phẩm trong hàng ngàn năm. Chúng có thể ăn sống, rang, nghiền thành bột hoặc trộn vào bánh ngọt. Chúng mọc trên cây thuộc chi Castanea và nhiều loài trong nhóm này có thể sống tới 500 năm hoặc hơn.
Có bốn loài cây dẻ chính: hạt dẻ Trung Quốc, hạt dẻ Nhật Bản, hạt dẻ châu Âu và hạt dẻ Mỹ. Hạt dẻ Việt Nam trồng ở vùng núi Tây Bắc, nhưng diện tích và sản lượng không đáng kể.
Cây dẻ Mỹ từng phổ biến nhất thế giới. Nhưng chúng gần như bị xóa xổ do một loại nấm vào những năm 1900. Hạt dẻ châu Âu (castanea sativa) hiện là loại hạt dẻ thương mại chính được bán trên thế giới.
Các loại hạt dẻ khác nhau
Hạt dẻ Trung Quốc
Như tên gọi của nó, hạt dẻ này có tên khoa học là Castanea Mollissima nguồn gốc từ Trung Quốc và là một loại hạt dẻ châu Á. Trong vùng đất bản địa, nó phát triển ở độ cao 2500 mét. Nó nhỏ hơn hạt dẻ châu Âu một chút, cây trưởng thành cao khoảng 12 mét.
Chúng có tán tròn, giống như ô và cành thấp. Mùi hoa của nó rất nồng khi cây ra hoa vào mùa xuân. Nó dễ trồng nhờ khả năng chống chịu cao với dịch bệnh, hạn hán và ô nhiễm.
Hạt dẻ Nhật Bản
Một loại hạt dẻ châu Á ăn được khác, hạt dẻ Nhật Bản (Castanea japonica) có thể tìm thấy ở Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Nó có nguồn gốc từ các vùng núi dưới 3000 mét so với mực nước biển. Nó có thể cao đến 15 met, mặc dù thường tìm thấy ở dạng cây nhỏ. Hạt dẻ nhỏ của nó có thể ăn được, thường được luộc hoặc rang. Như bạn có thể thấy trong ảnh, chúng cũng có gờ.
Hạt dẻ Mỹ
Hạt dẻ Mỹ (Castanea dentata) loài từng rất nhiều, nhưng đã bị tàn phá bởi một căn bệnh từ đầu thế kỷ 20 vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay. Đây là loài rất quan trọng đối với người Mỹ bản địa, những người đã khai thác gỗ và ăn quả của nó. Nó phân bố ở Đông Hoa Kỳ, nổi tiếng vì có vị ngọt.
Hạt dẻ ngựa
Đây không thực sự là hạt dẻ vì nó không thuộc chi Castanea. Nó có độc không ăn được thường được trồng làm bóng râm vì tán cây to, lớn nhanh và đẹp mắt. Lá của chúng lớn, kép, có răng cưa. Hạt dẻ ngựa tròn hơn, không có đầu nhọn, bao bọc bởi lớp vỏ chứ không phải gai. Một số người sử dụng chúng làm thuốc chữa bệnh trĩ và mạch máu.
Lợi ích sức khỏe của hạt dẻ
Hạt dẻ rất giàu vitamin C, khiến chúng trở nên độc đáo trong số các loại hạt. Trên thực tế, nửa cốc hạt dẻ sống cung cấp cho bạn 35-45% lượng vitamin C cần hàng ngày.
Hạt dẻ mất một số vitamin C sau khi rang hoặc luộc, nhưng vẫn còn từ 15-20% lượng vitamin C cần thiết.
Hạt dẻ là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa tốt, ngay cả sau khi nấu. Chúng rất giàu axit gallic và axit ellagic – hai chất chống oxy hóa tăng nồng độ khi nấu chín.
Hạt dẻ có những lợi ích sức khỏe bổ sung sau:
Hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Chất chống oxy hóa và khoáng chất như magie và kali giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề tim mạch. Chẳng hạn như bệnh tim và đột quỵ. Hạt dẻ là nguồn cung cấp tốt các khoáng chất này và có thể giúp tăng cường sức khỏe tim mạch của bạn.
Cải thiện tiêu hóa
Hạt dẻ cũng có thể giúp cải thiện tiêu hóa của bạn. Những loại hạt này là nguồn chất xơ tốt, giúp bạn đi tiêu đều đặn và hỗ trợ sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong ruột. Hạt dẻ cũng không chứa gluten, khiến chúng lành mạnh cho những người mắc bệnh celiac.
Kiểm soát đường trong máu
Chất xơ trong hạt dẻ cũng có thể giúp cân bằng lượng đường trong máu của bạn. Ăn thực phẩm giàu chất xơ đảm bảo cơ thể bạn hấp thu tinh bột chậm. Điều này giúp tránh lượng đường trong máu tăng đột biến có thể gây nguy hiểm cho những người mắc bệnh tiểu đường. Hạt dẻ có chỉ số đường huyết là 54. Thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp không gây ra những thay đổi lớn đối với lượng đường trong máu khi bạn ăn chúng.
Hạt dẻ chứa bao nhiêu calo?
¼ cốc hạt dẻ rang chứa:
- Lượng calo: 88
- Protein: 1 gam
- Chất béo: 1 gam
- Carbohydrate: 19 gam
- Chất xơ: 2 gam
- Đường: 4 gam
- Cholesterol: 0 miligam
- Natri: 1 miligam
Không giống như các loại hạt khác như hạt điều, macca vốn chứa nhiều chất béo. Hạt dẻ tươi lại chủ yếu chứa tinh bột và đường. Chính vì thế chúng hoàn toàn không tốt cho chế độ giảm cân của bạn.
Cách chế biến hạt dẻ
Tốt nhất nên mua hạt dẻ vào tháng 10 đến tháng 12, vì chúng tươi nhất. Phần lớn hạt dẻ ở nước ta là hạt dẻ Trung Quốc, Thái Lan… hạt dẻ Việt Nam có kích thước nhỏ, ruột vàng và đắt hơn.
Vì hạt dẻ sống có nhiều chất tannin đắng, nên bạn có thể thích rang chúng trước khi ăn. Điều này làm tăng lượng đường và thêm một chút ngọt.
Hãy thử một số cách sau dể nấu và ăn hạt dẻ:
- Thịt lợn hoặc thịt gà kho hạt dẻ
- Trà sữa hạt dẻ
- Hạt dẻ rang
- Sữa hạt dẻ
Xem thêm:
- Hạt mắc khén là gì? Cách sử dụng, chế biến làm nước chấm
- Giới thiệu về cây hạt dẻ: hình ảnh hoa, lá, quả
- Hạt phỉ là gì? Hạt phỉ có phải hạt dẻ không?
- Hạt dổi là gì? hương vị, giá hạt dổi bao nhiêu 1kg?